Chciał upodobnić Rybnik do Paryża! Przy dworcu PKP hotel, reprezentacyjne arterie... Burmistrz Weber miał pomysł na miasto

Zobacz zdjęcia -kliknij TUTAJ!

W sąsiedztwie dworca PKP stałby ogromny budynek hotelu, w którym zatrzymywałyby się sławy filmu i bogaci biznesmeni, a kilkaset metrów dalej rozciągałby się gmach miejskiego ratusza. Oba budynki do dziś zresztą budziłyby zachwyt.

Był rok 1907, gdy do okazałej kamienicy przy ulicy Kościelnej, nieopodal rybnickiego rynku, wprowadził się młody Władysław Weber. Przyjechał z Wielkopolski, z młodą, poślubioną właśnie żoną Eufrozyną. Poszukującego pracy Webera zatrudniono na stanowisku referenta w administracji publicznej. Przerzucał kolejne papiery, ale w swojej pracy był niezastąpiony. Kiedy wybuchło najpierw I, potem II powstanie śląskie, Weber zajął się zaopatrywaniem powstańców w broń, żywność i organizował dla nich kwatery. Po III powstaniu, kiedy ziemie wokół miasta zajęły oddziały powstańców, Komendantura Powstańcza, za zasługi, mianowała Webera tymczasowym burmistrzem miasta. Był rok 1922. A Rybnik? - Pierwszą, wielką falę rozwoju, która przypadła na koniec XIX wieku, miasto miało już za sobą. W całym Rybniku zaczęły wówczas powstawać coraz wyższe, nowocześniejsze budynki. Zamiast gmachów parterowych, powstawały 2-3-piętrowe kamienice. Skala tych inwestycji była ogromna, ale wybuch wojny wszystko przystopował – mówił nam o pierwszych latach rządów Webera kilka lat temu Bogdan Kloch, ówczesny dyrektor muzeum w Rybniku.

Kiedy Weber wchodził do miejskiego ratusza jako burmistrz, Rybnik był wówczas 20-tysięcznym, prowincjonalnym miastem, w którym brakowało polskiej administracji, szkół, nauczycieli, sklepów, a na kościołach i ulicach widniały niemieckie napisy. Ludzi przybywało z dnia na dzień. Szukali mieszkań, pracy, rozrywki. Burmistrz wziął się do roboty. Z Krakowa sprowadził siostry urszulanki, które prowadziły szkołę, dziurawą, wiejską drogę zmienił w reprezentacyjną do dziś ulicę Kościuszki, kazał postawić gmach dworca kolejowego.
Ale jego wizja sięgała znacznie dalej. Burmistrz marzył o wielkim, eleganckim, uporządkowanym mieście. Chciał, by Rybnik mógł się równać z Paryżem czy choćby Wrocławiem.
[przycisk_galeria]

To właśnie tuż przed wojną, w połowie lat 30., na jego polecenie najlepsi projektanci nakreślili śmiałe plany rozbudowy miasta. Nie były to projekty obejmujące jeden budynek, ale całe, wybrane części Śródmieścia. Projekty miały być realizowane w latach 40. Gdyby nie wybuchła wojna, być może Rybnik wyglądałby dzisiaj zupełnie inaczej. W okresie międzywojennym miasto się rozrastało i już wówczas nie chciano, by ten rozwój odbywał się w sposób chaotyczny. Dlatego też na szkicach stworzonych w tamtych czasach budynki stoją w równym rzędzie, wszystkie są tej samej wysokości. Na pierwszy rzut oka wyglądają, jakby ktoś na kartce odmalował obok siebie prostokątne pudełka, tylko domalował w nich okna, drzwi, wieże, a ściany narożne - zaokrąglił. Te rysunki stworzyli ludzie myślący o mieście w sposób kompleksowy.
Charakterystyczna dla tej wizji jest skala miasta. Projektant widział wszystko w skali 5-kondygnacyjnej. Do dzisiaj w takich budynkach nie trzeba budować wind, a wszystkie kondygnacje są dobrze doświetlone. W tej samej skali tworzone były zresztą budynki w większości miast europejskich. Cały Paryż jest w zasadzie zabudowany na pięciu kondygnacjach. Te prace pokazują, że o Rybniku myślano w kategorii miasta europejskiego.

Pojedyncze prace stworzone zgodnie z Weberowską wizją do dziś znaleźć można przy rybnickich drogach. Widać obecność tego projektanta. Spod jego ręki wyszedł gmach zajmowany dziś przez Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych, budynek dawnej kasy oszczędnościowej, a dziś banku przy ulicy Chrobrego. To oznacza, że kreślone na tych kartkach rysunki nie były tylko wizjami, ale wcielano je w życie.

W pierwszych dniach każdego tygodnia burmistrz Weber zwykł rozpoczynać pracę o godzinie 6 rano obchodem przez swoje miasto. Trasa wiodła często ulicą Grażyńskiego (dzisiejsza Miejska), przez Hallera, Smolną, Raciborską, Rynek do urzędu. Przechadzając się w kapeluszu na głowie i z nieodłączną laseczką w ręce, kontrolował stan dróg, chodników, przyglądał się elewacjom budynków. Swoje krytyczne często uwagi natychmiast przekazywał podwładnym, podając jednocześnie termin wykonania poprawek. - Ma być zrobione do końca tygodnia - mawiał zazwyczaj. Zakochany w swoim mieście chciał, by nie tylko okazałe budynki budziły zachwyt.

Prawdziwym oczkiem w głowie Webera był estetyczny wygląd miasta. W miejscach, które dotąd porastały chaszczami, kazał tworzyć przepiękne parki i zieleńce. Wszędzie, gdzie tylko pojawiało się trochę wolnej przestrzeni, chciał ustawiać klomby ze sprowadzanymi z odległego Poznania rododendronami. Te sadzić kazał między innymi na skwerze w sąsiedztwie dworca kolejowego.

W archiwach zachował się nawet rysunek ustawionego na placu Wolności dystrybutora z paliwem oraz kasy biletowej. Stojący dziś w tym miejscu budynek, w którym pasażerowie autobusów miejskich kupują bilety, wybudowany został właśnie te wzór tego, który zrodził się w głowie burmistrza. Prawdziwym symbolem epoki Webera w Rybniku byłby zapewne okazały gmach miejskiego ratusza. Powstać miał przy ulicy Kościuszki, w miejscu dzisiejszej szkoły górniczej. Ale zabrakło czasu. Mimo że po wojnie Weber znów mianowany został burmistrzem miasta, rządził tylko do 1950 roku. 1 lipca tego samego roku odszedł na emeryturę, mając dość walki o władze z komunistyczną ekipą. Uprzedził tym samym wniosek o odwołanie go ze stanowiska.