To one produkowały garnki, menażki i hełmy dla żołnierzy. Jerzy Natkaniec oddał głos byłym pracownicom Huty Silesia

„Kobiety Huty Silesia” to najnowsza książka autorstwa Jerzego Natkańca, opowiadająca historię pracownic historycznej już huty.

Książka ta ma upamiętnić rolę kobiet w działalności rybnickiego zakładu. A kobiet pracowało tam tysiące. Produkowały garnki, pracowały w emalierni, przy pakowaniu gotowych towarów, były w biurach, na portierni i niemal każdym innym kąciku zakładu. Ich historie opowiedziane autorowi książki, który podobnych publikacji ma na swoim koncie już kilka, dotyczą w szczególnie ostatnich kilku dekad istnienia zakładu. – Oddałem głos właśnie kobietom, które w wywiadach pokazują swój udział w życiu przedsiębiorstwa. Pokazują również stosunek do swojej pracy i ocenę tego, co w niej przeżyły – zaznacza autor, Jerzy Natkaniec.

W publikacji można przeczytać wspomnienia 24 pracownic huty, a także znaleźć ciekawe zdjęcia z najświetniejszych lat działalności huty. – Dziś nie ma już hutniczych maszyn, ale pozostały artefakty w postaci produkowanych w zakładzie przedmiotów. Jest też dziedzictwo niematerialne – przywoływane w książce emocje osób pracujących w fabryce to dla współczesnych odbiorców cenne świadectwo przeszłości – zaprasza do lektury prezydent miasta, Piotr Kuczera.

Książka wydana została przez Miasto Rybnik, podobnie jak wcześniejsze publikacje: „Dzwon Huty Silesia” i „Huta Silesia – przewodnik sentymentalny”. Każda z tych pozycji książkowych to skarbnica wiedzy o działalności zakładu, który znany był na całym świecie.

Historia rybnickiej huty sięga roku 1753, kiedy to o jej działalności w kronikach pojawiły się pierwsze wzmianki. Prawie 150 lat później niemieccy właściciele zakładu utworzyli emaliernię i zaczęli produkować pierwsze wyroby codziennego użytku. - To były proste naczynia, czyli między innymi balie, wiadra. Później w osobnym budynku, w którym dziś mieści się poradnia zdrowia, wyrabiano cynowe drobiazgi zdobione, między innymi świeczniki - wspominał kilka lat temu w rozmowie z Dziennikiem Zachodnim Jerzy Natkaniec.

W latach wojennych Silesia podobnie, jak wszystkie fabryki w Polsce, nastawiona była na produkcję wojskową. Zaraz po wyzwoleniu rozpoczęła się złota era rybnickiego zakładu. Schodzące z linii produkcyjnej w latach 60 garnki i talerze, szczególnie te okolicznościowe wydawane czy to z okazji urodzin Lenina czy też z powodu zdobycia kolejnego tytułu mistrzów Polski przez żużlowców ROW-u, były już kolorowe i bogato zdobione. - Mieliśmy tą świadomość, że jesteśmy pionierami. Wprowadzaliśmy nowe linie technologiczne, coraz to nowsze urządzenia. W latach 60 z pracy w Hucie odeszło na kopalnię wielu mężczyzn. Na ich miejsce przychodzili nowi ludzie, werbowani gdzieś w Wielkopolsce albo na Mazurach - wspominali przed laty byli pracownicy zakładu.

Ale garnki i naczynia kuchenne to nie cała historia zakładu na Paruszowcu. Rybniccy robotnicy produkowali także menażki, hełmy dla wojska, termosy. W zakładzie gościli powiatowi, wojewódzcy sekretarze partii. Był nawet sam Edward Gierek. Gości było zresztą więcej. Zakład odwiedzali nawet piłkarze reprezentacji Polski z Kazimierzem Górskim na czele. - Pamiętam jak dziś. Rano dzwonił do nas dyrektor Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji i mówił: Słuchajcie mamy tu w Kamieniu na zgrupowaniu piłkarzy. Możemy tam do was wpaść? Pokażemy im hutę. No i przyjeżdżali. Najpierw była kawka na sali w budynku dyrekcji, potem zwiedzanie. Na koniec każdy z nich dostał od dyrektora komplet kolorowych garnków - wspominał przed laty Natkaniec. Garnków? - Tak, lodówki były za duże - podkreślał z uśmiechem.

W latach największej chwały huta zatrudniała ponad 5 tysięcy osób. O pracowników dbano, równie dobrze, jak na kopalniach o górników. Były wczasy, kolonie dla dzieci, imprezy zakładowe. Przez wiele lat działał u nas chór męski "Dzwon", bez którego w regionie nie odbyła się żadna impreza, zabawa czy biesiada. Przez trzy lata w zakładzie działała nawet operetka. Zakład opiekował się drużyną piłkarską, ekipą bokserów, a nawet bejsbolistów. Miał nawet swoją drużynę harcerską, do której pod koniec lat 40 należał obecny arcybiskup katowicki, Damian Zimoń.

Były prodiże elektryczne do pieczenia babek, a nawet domowe urządzenia do produkcji lodów. Imbryki z gwizdkiem z symbolem huty stały się wielkim hitem. W dniach, kiedy z taśmy schodziła pięćdziesięciotysięczna sztuka lodówki, albo egzemplarz z numerem stutysięcznym, w zakładzie obywały się wielkie fety. - Jak każdy zakład, w tych czasach mieliśmy normy, które zmiana musiała wyrobić. W ciągu doby musieliśmy na przykład wyprodukować 85 tysięcy sztuk wyrobów emaliowanych - mówił nam kilka lat temu Franciszek Sycha, zmarły przed laty były pracownik Huty Silesia, który wraz z Jerzym Natkańcem przygotowywał pierwsze publikacji nt. zakładu na Paruszowcu. Samych tylko lodówek i zamrażarek z Rybnika wyjechało około 2,5 miliona sztuk!

Najnowszą książkę Jerzego Natkańca można zakupić w punkcie halo!Rybnik. Spotkanie z autorem i paniami, które podzieliły się swoimi wspomnieniami odbędzie się w najbliższy czwartek, 28 lipca, o godz. 16.30 w punkcie halo!Rybnik.