Szukali oryginalnego domu i zamieszkali w... kopule

Żukowscy z Rybnika mieszkają w domu, który przypomina stację kosmiczną. - Zdajemy sobie sprawę z tego, że z zewnątrz jest po prostu brzydki. Ale jest za to bardzo praktyczny i tani - mówią Róża i Dariusz Żukowscy, właściciele tego dziwoląga. Zalety takiego lokum poznaje się dopiero w środku. Przestrzeń, wielki salon, półokrągłe pokoje oraz okno, przez które nocą można patrzeć na gwiazdy, robią wrażenie.

Żeby postawić taki dom, najpierw trzeba nadmuchać tzw. żelbetową powłokę, która stanowi jego szkielet. Tak, to nie żart. To najistotniejsza faza całego przedsięwzięcia. Dwa wielkie wentylatory przez sześć tygodni, non stop, nadmuchiwały "wielki balon". Żukowscy musieli dyżurować w przyczepie kempingowej dzień i noc. Kiedy zabrakło prądu, włączali silniki diesla. Później szło już jak z płatka. Nałożenie pianki poliuretanowej, natryskiwanie betonu i wstawienie mebli. - Cała budowa trwała dziesięć miesięcy. Później już tylko wykańczaliśmy nasze gniazdko - wspominają rybniczanie.

Mieszkają w swojej kopule czwarty sezon. O innym domu już nie chcą myśleć. No, chyba że o kolejnej kopule...

To ma sens

Skąd pomysł na taki nietypowy dom? Żukowscy nie są gwiazdami estrady czy filmu, skłonnymi do eksperymentów. Pan Darek jest prawnikiem, jego żona nauczycielką, córka Natalia uczy się w gimnazjum. Rodzinka kilka lat temu pomyślała jednak o budowie własnego domu. Wcześniej wynajmowali mieszkanie. Zastanawiali się nad kupnem rozpoczętej budowy. Te, które oferowano, albo Żukowskim nie odpowiadały, albo były dla nich za drogie. Wtedy rybniczanin znalazł w internecie informację o domach-kopułach. Okazało się, że ich twórca mieszka w pobliskim Bełku. - Mąż zawiózł mnie na miejsce. Kiedy zobaczyłam taki dom, od razu chciałam uciekać. Weszliśmy jednak do środka i po długich rozmowach przekonałam się, że to ma sens - wspomina pani Róża.

Sześć wieków gwarancji

Okazało się, że kopuła jest tańsza o około 30 proc. od typowych domów, bo po prostu nie ma dachu i rynien. Na zewnątrz wygląda na niewielką, ale w środku jest dużo przestrzeni. Kopuła państwa Żukowskich ma ok. 230 metrów kwadratowych powierzchni użytkowej! W środku jest olbrzymi salon, po trzy pokoje na parterze i piętrze, kuchnia, dwie łazienki. Na piętrze jest wyjście na taras. Budynek stoi na sporej działce.

Dom jest tani w eksploatacji. Nie wymaga żadnych remontów - wystarczy jedynie odświeżyć ściany. - Z prac porządkowych mogę wymienić... grabienie liści na działce - mówi Dariusz Żukowski. Dom ma 600-letnią gwarancję. - My jej nie sprawdzimy - śmieją się rybniczanie. Do ogrzania budynku wystarczy kominek, rozprowadzający ciepło. Przy minus dwudziestu stopniach Celsjusza na dworze, w środku jest plus 25 stopni!

Tylko trzy w Polsce

W Polsce stoją tylko trzy kopuły. Oprócz domu Żukowskich są jeszcze dwa budynki - właśnie w Bełku i Dzimierzu. Domy-kopuły są bardzo popularne zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Stoją tam całe osiedla takich domków. Budują je samorządy dla biedniejszych mieszkańców. Pełnią rolę budynków socjalnych. W środku takiego osiedla stoi np. szkoła czy bank. Konstrukcje mogą też być wykorzystywane jako magazyny, przechowalnie owoców i warzyw, hale fabryczne i sportowe. Siedzibę w formie kopuły ma również radio RMF.

Jak w okrągłym domu powiesić obraz

Kiedy Żukowscy budowali swój dom, sąsiedzi i znajomi przychodzili do nich i śmiali się, że będą mieszkać w kurniku. Pytali, jak w okrągłym domu wiesza się obrazy. - Tu powstanie pieczarkarnia - mówili jedni. - Sekta, nic innego nie może być - stwierdzali drudzy.

W szczerym polu

Najtrudniej do tak eksperymentalnego domu było przekonać rodziców. W kopule razem z Żukowskimi mieszkają bowiem rodzice pani Róży. Teraz są entuzjastami takiego budownictwa.

Na początku był też problem z bankami, które nie chciały kredytować takiej inwestycji. - Nasz dom ma kategorię trudnozbywalnego - śmieją się rybniczanie.

Dzisiaj budowa domu-kopuły nie jest już taka łatwa. Przepisy mówią bowiem, że nowa zabudowa musi nawiązywać do już istniejącej. A to oznacza, że okrągły dom można wybudować albo przy którejś z trzech kopuł, albo w szczerym polu. - Mieliśmy szczęście i zdążyliśmy z postawieniem kopuły. Może kiedyś przepisy staną się bardziej liberalne. Bo taki dom to naprawdę godne uwagi rozwiązanie - mówią rybniczanie.

Cztery fazy budowy

1. Przygotowanie terenu, wykonanie tzw. pierścieniowego fundamentu ze zbrojeniem.

2. Zamocowanie powłoki zewnętrznej na fundamencie. Nadmuchiwanie powłoki zewnętrznej do właściwej postaci. Śluza powietrzna w ścianie powłoki pozwala na swobodny dostęp do wnętrza. Do nadmuchiwania powłoki najczęściej stosowane są dwa wentylatory o niezależnym zasilaniu.

3. Nałożenie wewnętrznej warstwy pianki poliuretanowej. Po utwardzeniu warstwa pianki spełnia rolę izolacji dla całej kopuły i jest oparciem dla dalszego zbrojenia kopuły.

4. Po utwardzeniu pianki budowane jest wewnętrzne zbrojenie kopuły. Jest ono szkieletem dla ścian kopuły z natryskiwanego betonu. Ostatnią fazą budowy jest natryskiwanie wewnętrznej warstwy betonu. Warstwa ta pokrywa szkielet konstrukcji, a po związaniu tworzy wyjątkowo sztywną, ognioodporną i wytrzymałą konstrukcję całej kopuły.

Wykorzystanie

x magazyny,

x przechowalnie owoców i warzyw,

x zamrażalnie z kontrolowaną atmosferą,

x hale fabryczne, sportowe i targowe,

x muszle koncertowe,

x budownictwo jednorodzinne,

x domki letniskowe,

x hangary oraz pokrycie różnych przestrzeni.

Wielkość i średnica kopuły zależą od inwestora.

Zalety

x odporność na szkody górnicze, huraganowe wiatry, trzęsienia ziemi,

x szybkość budowy,

x oszczędność energii przy ogrzewaniu lub chłodzeniu wnętrza obiektu,

x brak potrzeby wykonania pokrycia dachowego oraz elewacji zewnętrznych,

x pełna izolacja termiczna od zewnętrznych warunków atmosferycznych,

x brak podpór czy filarów w środku.