Historia po ślonsku: Jak przegnali ze dwora w Bełku

Historia po ślonsku: Jak przegnali ze dwora w Bełku

Kiedy młodości chmurnej przyszła Jewgieniju pora, monsieur przegnali ze dwora” - taki wierszyk mi sie spomino jak jada wele Bełkowskigo dwora. Jak jada na Rybnik zasłaniajom go popegeerowski bloki, a jak na Czerwionka wielo staro stodoła, chyba tera stoji pusto, bo tera jusz sie niy zwozi siana ani zboża do stodoły, zboże wymłoci na polu kombajn, ziarno wysuje prosto na prziczepa i zawiezie do silosa, a słoma poswijo sie na kulki i łostawi rozciepano abo posztapluje kulki na wielo pryzma i niy trza stodoły, siano tak samo. Pamiyntom za bajtla gospodorz swoził drabiniokiym snopki do somsieka, a na podzim abo bez zima młocił na gumnie cepym abo maszynom kierom kryncił gypel (kierat). Terkotanie gypla szło słyszeć na poł wsi, somsiod Sładek mioł maszyna do młocynio do kieryj bes pas transmisyjny zapinoł wieli motor z rubym kablym na starksztrom, po młocyniu trza było ziarno fachrować - facher suł na jedna strona żyto, a na drugo plewy.

Jak na Ślonsk wlazły Rusy to ze dwora przegnali niy jednego monsieur , ale wszystkich właścicieli, ze dwora musioł uciekać Frajher ze familijom, ze zomku Grof, a ze pałacu Herzog. Ale tysz zaro nastoł nowy pan - towarzysz sekretarz i baron partyjny. Czas sekretarzy tysz sie skończył łostały sie barony partyjne. Łostatnim właścicielym majątku przed wojnom we Bełku był inż. Albinowski od herbu nazywany Jastrzębiec, jego cera Ewa spominoł kiedyś śp. Nowara, rosprawioł co woził jom na motorze z Banhowu we Jaśkowicach, bo wolała jazda na motorze niż bryczkom kiero czekała na nia przed Banhowym. Pan Oleś spominoł jak dworskie pola łorały woły, a potym damflugi (lokomobile parowe).Dwa damflugi stoły na kraju pola i na linie przeciongały pługi. Pokazuje sie co we dworze była bardzo nowoczesno gospodarka, ujek Fridek rosprawioł co przed II wojną światową mleł tu amerykański młyn, budynek wybudowany z kamiynia stoji do dzisioj.

Teść mioł dziesiyńć lot jak wydowała sie cera właściciela dwora Eleonora Lucas i spominoł, co młodo pora szła łod kościoła do landaura po czerwonym tepichu. We szkole uczyli nos co we dworze miyszkoł dziedzic, a we czworakach miyszkały pańszczyźniane chopy kierych dziedzic uciskoł do kupy ze ekonomym i rospijoł okowitom. Dzisioj ni ma dziedzicow i kożdy musi pić za swoje.

Acha jak sie rozchodzi ło picie to jeszcze spominoł ks. Kiera jak w 1939 roku rzyczkom Bierawkom płynyła gorzoła, a to skuli tego, co ze gorzelni wyloli do nij cołki spirytus, niktorzy nabiyrali gorzoła do kibli, a inksi leżeli na brzegu i pili prosto z Bierawki. Godo sie co na Ślonsku niy było szlachty, a tako Grofin (hrabina) Maria Baildon von Strachwitz, abo Artur von Baildon und Briestwell pan na majątkach w Łubiu i Pogrzebieniu (majątek w Bełku sprzedoł), abo Franz von Görtz to sie niy rachuje? Dwory były tysz wele Bełku, we Dębieńsku, Czuchowie, Czerwionce, Leszczynach, Stanowicach mono kiejsi ło nich naszrajbuja.

* Krzysztof Gilecki - mieszkaniec Bełku, rysownik, autor tekstów o Śląsku i po śląsku.