Żywność po fałszerstwie

Zawyżona zawartość wody w maśle, zaniżona wartość białka w wędlinach, w filecie z pangi więcej panierki niż ryby, bułki grahamki bez grama mąki używanej do%07produkcji takiego pieczywa, miód zawierający szkodliwe chemikalia, tańsze zamienniki tam, gdzie powinno być droższe mięso lub inne składniki - tak w Polsce fałszuje się żywność.

Podejrzany koszyk

Jeśli producent działa zgodnie z prawem, powinien o wszystkich składnikach chleba, wędliny, sera, konserw rybnych - i wszelkich produktów spożywczych - informować na etykiecie. Żywność musi być zgodna z normami, szczególnie tymi zadeklarowanymi przez samego wytwórcę.

I tu rodzi się problem - normy sobie, a faktyczny skład produktów sobie. Zresztą, napisy na o-pakowaniach z żywnością też muszą być wyraźne, czytelne i nieusuwalne, umieszczone w widocznym miejscu, niczym niezasłonięte. Każdy z nas widzi jednak, że bywają podane tak drobnym drukiem, iż nie da się ich odczytać w sklepie. To uniemożliwia szybki i dobry wybór takiej żywności, jaką chcemy kupić.

Lepsza gorzka prawda

Pół biedy, jeśli producent wytwarza kiepską kiełbasę, nafaszerowaną np. tłuszczem - ale informuje o tym choćby maczkiem i daje niską cenę. Kupujesz ją - sam sobie szkodzisz. Gorzej, jeśli deklaruje dobrą jakość, bo skład wędliny powinien wzbudzić w nas zaufanie, a w rzeczywistości kupujemy zafałszowany artykuł spożywczy.

Dlaczego wytwórcy to robią? Dla pieniędzy - woda jest tańsza od mięsa, a ocet od ryby. Kryzys spowodował, że niektórzy producenci znaleźli dla siebie wygodną furtkę i chcą szybko zarobić kosztem oszukanych klientów. Sankcje za takie działania są dotkliwe, ale nie wszystkich odstraszają.

Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych z 21 grudnia 2000 r. ma nas chronić przed producentami, wprowadzającymi klientów w błąd.

Bat na fałszerzy

Artykuł 29 ust. 5 podanej ustawy zobowiązuje Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS), by podawać do publicznej wiadomości informacje zawarte w decyzjach, dotyczących fałszowania artykułów rolno-spożywczych.

Od 22 maja 2009 r. na stronie

w specjalnej zakładce "Informacje z art. 29 ust. 5" publikowane są decyzje administracyjne, dotyczące zafałszowania artykułów rolno-spożywczych. Można je śledzić. Poprzedziło je wydanie zaleceń pokontrolnych i wyznaczenie terminu na usunięcie nieprawidłowości. Jeśli tak się nie stanie - wojewódzki inspektor jakości handlowej wymierza karę pieniężną, potem następuje publikacja.

Co wykryli kontrolerzy w żywności, którą kupujemy na co dzień
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Katowicach 9 września podsumował kontrole pieczywa oraz mięsa. Badanie produktów spożywczych przeprowadził w drugim kwartale 2010 r. w całym województwie śląskim. Sprawdzano jakość, ale też prawidłowość oznakowania.

Na 64 partie zbadanego pieczywa zakwestionowano 25 partii, czyli 39 proc. Nieprawidłowości dotyczyły głównie oznakowania.

W tym roku jakość pieczywa badano także laboratoryjnie - nieprawidłowości dotyczyły 8 proc. produktów. To na szczęście znacznie mniej niż w 2007 roku; wtedy na podstawie badań laboratoryjnych zakwestionowano 23 proc. pieczywa, oferowanego w województwie śląskim.

W tym roku skontrolowano też 45 partii mięsa, w tym drobiowego. Inspektorzy handlowi zakwestionowali w naszym regionie 9 partii - czyli 20 proc. Co piąta dostawa mięsa nie nadawała się do spożycia - chodziło głównie o tzw. mięso garmażeryjne.

Stwierdzono także nieprawidłowości w oznakowaniu 13 proc. kontrolowanych partii mięsa, głównie wołowiny.

20 proc. - taka część skontrolowanego mięsa przez pracowników Inspekcji Handlowej w Katowicach w 2010 roku okazała się wadliwa. Oznacza to, że
co piąty oferowany produkt jest niezgodny z normą

Ważne! Na co powinniśmy zwracać uwagę
Rady Inspekcji Handlowej w Katowicach:
Ważne, aby konsument po przeczytaniu nazwy wyrobu mógł zorientować się, z jakim produktem ma do czynienia. Nazwa wyrobu ma precyzyjnie informować nabywcę nie tylko o jego rodzaju, ale umożliwić odróżnienie go od podobnych środków spożywczych. Np. nazwa "zawijaniec górski" nic klientowi nie mówi. Powinny towarzyszyć jej informacje, do-tyczące środka spożywczego lub procesów technologicznych, stosowanych w produkcji określające, czy jest on np. wędzony, mrożony itp. Gdy nie ma tej informacji, może to wprowadzić konsumenta w błąd.

Podejrzani pod nadzorem
Stanisław Kowalczyk, główny inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych

Jeżeli w danym przedsiębiorstwie stwierdzono wcześniej nieprawidłowości, pro-ducent ten objęty jest szczególnym nadzorem inspekcji. Poza kontrolami planowymi, przeprowadzane są kontrole doraźne, jako reakcja na bie-żące sygnały dochodzące m.in. od konsumentów.

Na szczęście, nie można mówić o powszechnym fałszowaniu żywności lub maso-wym wprowadzaniu do obrotu żywności, niespełniającej wymagań określonych w przepisach prawa lub zadeklarowanych przez producenta. Zdecydowana większość żywności wprowadzanej do obrotu spełnia wymagania przewidziane w obowiązujących przepisach.

Kontrole przeprowadzane przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych dowodzą, że jedynie pewna część producentów żywności narusza przepisy jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

W każdym przypadku stwierdzenia niewłaściwej jakości artykułów rolno-spożywczych, służby Inspekcji stosują przewidziane prawem sankcje, mające na celu eliminację z obrotu takich artykułów.

Uwaga! Jak poznać oszustwo

Jak nas oszukiwano
W pierwszym półroczu 2010 r. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych wydała 291 decyzji, nakładających na wy-twórców kary pieniężne na ponad 900 tys. zł. Najwyższa wyniosła około 60 tys. zł. Inspekcja stosuje też kary pieniężne, wymierzane nieuczciwym producentom w wysokości nawet do 10 proc. przychodu osiągniętego w poprzednim roku rozliczeniowym firmy.

Zafałszowany produkt to taki, którego skład jest niezgodny z przepisami, dotyczącymi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Jest to też produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany - w tym oznakowania - mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości i naruszają nasze interesy.

Dzieje się to wtedy, gdy:
- dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej
- w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych albo niezgodną z prawdą
- w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej.

Jakość i skład produktu może ocenić - także po naszych skargach - fachowa kontrola. Przeprowadzi tzw. ocenę organoleptyczną (np. smak, zapach), oznaczenie parametrów fizykochemicznych (np. potwierdzenie składu produktu, wilgotności, kwasowości) oraz znakowanie tych artykułów. Podejrzane produkty trafiają do laboratorium.

Pamiętaj! Kto kontroluje

Państwowa Inspekcja Sanitarna
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach
ul. Raciborska 39
40-957 Katowice
tel. 32 351 23 00
- punkt informacyjny
faks: 32 351 23 18
e-mail: [email protected]

Inspekcja Handlowa
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej
ul. Brata Alberta 4
40-951 Katowice
skrytka pocztowa nr 178
tel. 32 255 50 17

32 35 68 100
faks: 32 255 56 80
e-mail: [email protected]

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Delegatura w Katowicach
ul. Kościuszki 43
40-048 Katowice
tel.: 32 255 26 47

32 256 46 96
e-mail: [email protected]

Inspekcja Weterynaryjna Wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Katowicach
ul. Brynowska 25a
40-585 Katowice
tel.: 32 609 16 01

32 609 16 15

32 609 16 20
telefon alarmowy czynny całą dobę 502 503 692

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa Wojewódzki Inspektorat w Katowicach
ul. Grabowa 1 A
40-172 Katowice
tel.: 32 351 24 00
e-mail: [email protected]

Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
ul. Wspólna 30
00-930 Warszawa
tel.: 22 623 29 00, 623 29 01
faks: 22 623 29 98

22 623 29 99
e-mail: [email protected]